Umowa o pracę to dokument, który reguluje stosunek pracy pomiędzy pracodawcą a pracownikiem. Jakie informacje muszą się w niej znaleźć? Co powinna zawierać umowa o pracę, aby była ważna w świetle prawa?
Co warto wiedzieć o umowie o pracę?
Zgodnie z polskim prawem funkcjonowanie umowy o pracę reguluje Kodeks pracy – ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Obecnie obowiązuje brzmienie z 31 lipca 2023, które znajdziemy w Dz.U.2023.1465. Choć umowę taką można wstępnie zawrzeć ustnie, to najpóźniej w dniu rozpoczęcia stosunku pracy pracodawca jest zobowiązany do spisania umowy. Może ona być umową próbną (zawieraną na okres do 3 miesięcy), na czas określony lub nieokreślony. Ponadto stosuje się umowy na zastępstwo, która są rodzajem umowy na czas określony. Za niepotwierdzenie na piśmie zawartej umowy pracodawcy grozi grzywna w wysokości od 1 tys. do 30 tys. zł. Z drugiej strony pracownik musi wykonywać powierzona zadania osobiście, co np. nie jest wymagane w wypadku umów cywilnoprawnych, takich jak umowa zlecenie.
Dlaczego jest to korzystne rozwiązanie dla pracowników i pracodawców? W kontekście tej pierwszej grupy pewną ochroną stanowi minimalne wynagrodzenie, które od 1 stycznia wyniesie 4242 zł, a od 1 lipca 4300 zł. Ponadto umowa o pracę wiąże się z unormowanym czasem pracy, prawem do płatnego urlopu czy chorobowego. Inną kwestią jest nabywanie uprawnień emerytalnych, co wiąże się z nabywaniem stażu pracy, na który składa się łączna długość umów o pracę.
Dla pracodawców umowa o pracę jest także zabezpieczeniem interesów poprzez okres wypowiedzenia (którego długość zależy od stażu pracy), który pozwala na oszukanie nowego kandydata do pracy lub przeorganizowaniem obowiązków w firmie. Obie strony muszą przestrzegać określonych procedur przy wypowiadaniu umów, co też chroni interes pracownika, który poza wyjątkowymi wypadkami (np. zwolnieniem dyscyplinarnym) nie traci pracy z dnia na dzień. Ponadto pracownik może docierać swoich praw przed sądem pracy.
Zobacz również: https://kono.jobs/rodzaje-umow-umowa-o-prace/.
Co powinna zawierać umowa o pracę? Kluczowe informacje to podstawa
W sporządzanym dokumencie muszą się znaleźć przede wszystkim dane na temat stron, które je zawierają oraz rodzaj umowy. Ważna jest także data zawarcia, a także data rozpoczęcia stosunku pracy.
Co powinna zawierać umowa o pracę poza tymi danymi? Zgodnie z art. 22 Kodeksu pracy „Przez nawiązanie stosunku pracy pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę”. W związku z tym umowa o pracę powinna zawierać informację na temat rodzaju pracy, miejsca wykonywania pracy lub informację, że pracownik sam określa miejsce wykonywania pracy. Istotny jest także wymiar czasu pracy. Poza tym niezbędne są informację na temat wynagrodzenia z pracę – jego wysokość oraz składniki, które ją określają. Oczywiście, aby umowa była ważna, obie strony muszą ją podpisać. Pracodawca musi zwrócić uwagę na to, aby umowę w jego imieniu zawarła osoba upoważniona – w przeciwnym razie będzie ona nieważna do momentu, aż nie zatwierdzi jej pracodawca.