Nasze przedsiębiorstwo planowało nabyć od miasta atrakcyjnie zlokalizowaną nieruchomość. Niemniej jednak, sprzedaż okazała się niemożliwa, gdyż burmistrz był związany niedawno uchwalonymi przez radę miejską regulacjami dotyczącymi zbywania nieruchomości, które wykluczały możliwość sprzedaży konkretnego obiektu. Jak w takim przypadku można postąpić?
Zgodnie z treścią art. 18 ust. 2 pkt 9 lit. a ustawy o samorządzie gminnym (dalej: u.s.g.), rada gminy posiada wyłączne uprawnienia do podejmowania decyzji w kwestiach majątkowych przekraczających zakres zwykłego zarządu. Dotyczy to m.in. ustalania zasad nabycia, zbycia i obciążania nieruchomości oraz ich wynajmu lub dzierżawy na czas dłuższy niż trzy lata lub na czas nieokreślony. Również jeśli strony zawierają kolejne umowy po umowie zawartej na czas oznaczony do trzech lat dotyczącej tej samej nieruchomości, potrzebna jest uchwała rady gminy. Do momentu wyznaczenia takich zasad, wójt może podejmować tego typu działania wyłącznie za zgodą rady gminy.
W odniesieniu do art. 13 ust. 1 ustawy o gospodarce nieruchomościami (dalej: u.g.n.), nieruchomości, z założenia, mogą być przedmiotem obrotu – zwłaszcza sprzedaży, zamiany i zrzeczenia się, oddania w użytkowanie wieczyste, najmu lub dzierżawy, użyczenia, oddania w trwały zarząd, ale również mogą być obciążane ograniczonymi prawami rzeczowymi, wnoszone jako wkłady niepieniężne (aporty) do spółek, przekazywane jako wyposażenie tworzonych przedsiębiorstw państwowych czy majątek tworzonych fundacji. Z tego wynika, że burmistrz/prezydent miasta jako organ wykonawczy powinien mieć kompetencje w tym obszarze. Potwierdza to również art. 25 ust. 1 u.g.n., według którego gminnym zasobem nieruchomości gospodaruje burmistrz albo prezydent miasta.
Jednak analiza powyższych przepisów nie daje jednoznacznej odpowiedzi na pytanie, który z wymienionych organów ma prawo podjąć decyzję o sprzedaży konkretnej nieruchomości lub wyłączeniu jej z obrotu. Cennych wskazówek dostarcza jednak ostatnie stanowisko zawarte w rozstrzygnięciu nadzorczym wojewody podlaskiego (nr NK-II.4131.88.2023.AB). Wojewoda zakwestionował tam prawo rady miasta do wyłączania z obrotu wybranych nieruchomości, które zostały sprecyzowane w załączniku do uchwały rady miasta. Ponadto, podkreślił, że ograniczenia w obrocie nieruchomościami mogą być wprowadzone tylko poprzez ustawę, gdyż żaden przepis ustawowy nie przekazuje takiej kompetencji radzie gminy. Wojewoda przypomniał też, iż zgodnie z art. 35 ust. 1 u.s.g., odpowiedni organ (np. burmistrz miasta) przygotowuje i publikuje listę nieruchomości przeznaczonych do sprzedaży lub oddania na użytek, wynajmu, dzierżawy lub użyczenie. Ostatecznie w omawianym rozstrzygnięciu nadzorczym stwierdzono, że tylko wójt/burmistrz/prezydent miasta ma pełne uprawnienia do decydowania o przeznaczeniu nieruchomości. Wobec tego wspomniany punkt uchwały rady miejskiej został anulowany.