Zakaz noszenia symboli religijnych przez urzędników: czy jest możliwy w świetle prawa Unii Europejskiej?

Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej przekazał wyrok dotyczący dowolności noszenia symboli związanych z wyznaniem religijnym przez pracowników na stanowiskach pracy. Wprowadzenie takiego zakazu przez ministrowie reprezentujący Nową Lewicę w aktualnej ekipie rządowej mogłoby być możliwe – ale tylko pod warunkiem, że będą oni odpowiedzialni za zarządzanie urzędami, które to regulują.

Wyrok Trybunału Sprawiedliwości UE w sprawie o numerze C-148/22 odnosi się do kwestii noszenia znaków religijnych w miejscu pracy. Stwierdził on, iż publiczna administracja ma prawo zakazać swoim pracownikom noszenia tego typu symboli. Pracodawca nie narusza w ten sposób prawa do niedyskryminacji. Jednakże, ciekawe jest to, czy faktycznie jest to dobry krok, czy może jednak stanowi nadmierną ingerencję w prywatność każdego pracownika.

W świetle obowiązującego prawa polskiego, ograniczanie praw obywatelskich, włączając w to prawo do swobodnego wyrażania swojej religii, jest regulowane ustawowo i konstytucyjnie. Dlatego też, wprowadzenie takich ograniczeń przez administrację publiczną musiałoby wiązać się ze zmianą konstytucji. Szczególnie dotyczy to artykułu 25 ust. 2, który zobowiązuje władze publiczne do zapewnienia wolności wyrażania przekonań religijnych, światopoglądowych i filozoficznych w życiu publicznym. Zgodnie z artykułem 31 ust. 3, jakiekolwiek ograniczenia w korzystaniu z konstytucyjnych praw i wolności mogą być wprowadzone jedynie w formie ustawy i tylko wtedy, kiedy jest to niezbędne dla bezpieczeństwa lub porządku publicznego, ochrony środowiska, zdrowia i moralności publicznej albo wolności i praw innych osób. Takie ograniczenia nie mogą naruszać istoty tych praw i wolności. Artykuł 53 ust. 5 konstytucji gwarantuje wolność wyrażania swojej religii, co obejmuje także możliwość noszenia symboli religijnych. Wszelkie ograniczenia w tym zakresie mogą być wprowadzone jedynie przez ustawę i tylko wtedy, kiedy jest to wymagane dla ochrony bezpieczeństwa państwa, porządku publicznego, zdrowia, moralności lub wolności i praw innych osób.

W związku z powyższymi regulacjami najprawdopodobniej nie mogłoby dojść do sytuacji, w której urzędnicy publiczni byliby zmuszeni do rezygnacji z noszenia symboli swojego wyznania – takie działanie nie przyczynia się do zagrożenia bezpieczeństwa państwa ani nie koliduje z porządkiem publicznym, zdrowiem, moralnością lub wolnościami i prawami innych osób.