Autonomia samorządów maleje: coraz mniej funduszy i wpływów

W ostatnim dziesięcioleciu, autonomia lokalnych organów rządowych cierpi z powodu stopniowego zawężania swojego zakresu działania. Szkoły są obszarem, który odnotował największy spadek autonomii. W skali kraju, udział finansowy jednostek samorządu terytorialnego w łącznym budżecie publicznym maleje rok do roku. To pokazuje, że te jednostki mają coraz mniejszy wpływ na realizację zadań publicznych.

Doświadczyliśmy także sytuacji, w której ponad 60% prawodawstwa zostało uchwalone w ubiegłym roku bez konsultacji z Komisją Wspólną Rządu i Samorządu Terytorialnego. Ta tendencja jest najbardziej widoczna w przypadku inicjatyw poselskich. Eksperci Fundacji Batorego zauważają w swoim najnowszym raporcie Indeks Samorządności 2024. Bilans Dekady 2014-2023, brak równego traktowania samorządów. Ten problem jest dodatkowo spotęgowany przez rosnące znaczenie programów dotacyjnych centralnych, które opierają się na subiektywnym dofinansowaniu wybranych samorządów.