Kodeks karny reguluje kwestię uzyskania zaświadczenia o niekaralności, a więc wykreślenie byłego skazanego z Krajowego Rejestru Karnego. Taką osobę nie mogą spotkać żadne skutki prawne, jako że w świetle prawa popełnione przestępstwo po upływie określonego w przepisach czasu, zostaje uznane za niebyłe. Na czym dokładnie polega zatarcie skazania i kiedy do niego dochodzi? Odpowiadamy.
Zatarcie skazania — kiedy i jak następuje?
Zatarcie skazania może nastąpić za sprawą wydanego przez sąd postanowienia lub z mocy prawa, przy czym w tym wypadku konieczne jest wykonanie, darowanie kary lub przedawnienie jej wykonania i upływu od tego momentu wystarczającej ilości czasu, określonej w ustawie. Wyjątkiem od regulacji o zatarciu skazania jest kara pozbawienia wolności bez warunkowego zawieszenia jej wykonania za przestępstwo przeciwko wolności seksualnej i obyczajowości w sytuacji, gdy pokrzywdzone w przestępstwie dziecko miało mniej niż 15 lat.
Zatarcie skazania — przygotowanie wniosku
Jak podkreśla adwokat Bartłomiej Markiewicz: https://smadwokaci.pl/, w niektórych sytuacjach do zatarcia skazania może dojść za sprawą przygotowanego i złożonego wniosku. W celu nadania mu ważności należy wnieść opłatę w wysokości 45 złotych, przy czym po złożeniu wniosku można zarządzić zatarcie dopiero po upływie 5 lat. Dotyczy to jednak sytuacji, w której skazany przestrzegał porządku prawnego i kara, którą mu wymierzono, nie była dłuższa niż 3 lata.
Każdy wniosek należy odpowiednio uzasadnić. Oprócz tego właściwie sporządzony wniosek musi zawierać podstawowe dane jak imię, nazwisko i adres skazanego. We wniosku trzeba uwzględnić wyrok, na podstawie którego doszło do skazania, a także oznaczenie sądu razem z datą wykonania i sygnaturą. Istotne jest również wskazanie informacji o orzeczonej karze, a także kwestie dotyczące odbycia, darowania lub przedawnienia wykonania kary.
Zatarcie skazania z mocy prawa
Tego typu zatarcie następuje po upływie 6 miesięcy od czasu zakończenia okresu próby i przy warunkowym zawieszeniu wykonania kary. Oprócz tego dochodzi do niego w sytuacji, gdy na skutek zmiany w ustawie objęty wyrokiem czyn, przestaje być zabroniony pod groźbą kary. Zatarcie skazania ma miejsce także po upływie określonego w ustawie czasu na wykonanie lub darowanie kary, a także od momentu przedawnienia jej wykonania. O zatarciu skazania można mówić też wtedy, gdy skazany żołnierz zostaje zwolniony od kary pozbawienia wolności.
Zatarcie skazania — terminy
Wysokość i rodzaj kary decydują o tym, po jakiego upływie czasu będzie można uznać skazanie za zatarte. Zatarcie skazania z mocy prawa następuje po upływie:
- 10 lat — w przypadku terminowej kary pozbawienia wolności, kary 25 lat pozbawienia wolności, a także dożywotniego pozbawienia wolności,
- 5 lat — dotyczy kary grzywny lub ograniczenia wolności,
- roku — w sytuacji, gdy odstąpiono od wymierzonej kary, jednak do zatarcia skazania nie może dojść przed wykonaniem, darowaniem lub przedawnieniem wykonania środka karnego, który orzeczono.
Jeśli skazany skieruje wniosek do sądu, w wyniku wydanego postanowienia zatarcie skazania następuje po upływie:
- 5 lat — dotyczy skazanego na karę pozbawienia wolności na okres nie dłuższy niż 3 lata, który w tym czasie przestrzegał porządku prawnego,
- 3 lat — w sytuacji skazania na karę grzywny lub ograniczenia wolności.
O tym, czy skazanie zostało zatarte, można przekonać się za pośrednictwem Krajowego Rejestru Karnego lub w punktach informacyjnych rejestru, działających przy sądach. Gdy doszło do zatarcia, zostanie wydane zaświadczenie, wyraźnie wskazujące, że dana osoba nie widnieje już w rejestrze.