Nakaz dożywotniego zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych uznany częściowo za niekonstytucyjny - 1 2024

Nakaz dożywotniego zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych uznany częściowo za niekonstytucyjny

Trybunał Konstytucyjny wydał decyzję, której treść dotyczy przepisu zobowiązującego sądy do składania dożywotnich zakazów prowadzenia wszelkiego rodzaju pojazdów mechanicznych w przypadku recydywy przestępstwa prowadzenia samochodu pod wpływem alkoholu. Zdaniem Trybunału, ten przepis jest sprzeczny z ustawą zasadniczą. Wyrok ten został wydany po ponad czterech latach od rozpoczęcia procesu.

Wczoraj Trybunał dokonał oceny art. 42 par. 3 kodeksu karnego. Ten artykuł nakazuje sądom orzekanie dożywotnich zakazów prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych dla sprawców wypadków spowodowanych pod wpływem alkoholu, którzy uciekli z miejsca zdarzenia lub powodują śmierć lub ciężki uszczerbek na zdrowiu, a także dla kierowców, którzy po raz drugi zostali przyłapani na prowadzeniu pojazdu pod wpływem alkoholu.

Sędzia sprawozdawca Justyn Piskorski przedstawił ustne uzasadnienie wyroku, w którym wyjaśnił, że trzy z czterech przestępstw wymienionych w zaskarżonym przepisie mają charakter materialny – musi dojść do konkretnego skutku, aby doszło do ich popełnienia. Natomiast artykuł 178a par. 4 k.k., który był podstawą skazania skarżącego, różni się od pozostałych – wystarczy ponowne prowadzenie pojazdu pod wpływem alkoholu lub narkotyków, niezależnie od ewentualnych konsekwencji takiego postępowania. Widać więc różnorodność charakteru tych przestępstw.

Trybunał zauważył, że omawiana norma prawna była już przedmiotem orzeczenia (sygn. akt SK 46/19), ale wtedy nie stwierdzono jej sprzeczności z konstytucją. Według Trybunału, nie doszło do negatywnej przesłanki procesowej w postaci zakazu ponownego orzekania w tej samej sprawie. Wynika to między innymi z różnych okoliczności faktycznych oraz różnego wzorca kontroli. Sędzia sprawozdawca podkreślił, że Trybunał musiał ograniczyć kontrolę art. 42 par. 3 k.k. tylko do konkretnego czynu określonego w art. 178a par. 4 k.k., a co do reszty, musiał umorzyć postępowanie.